1. Әбу әл-Миск Кафур әл-Ихшиди (946–968)
Әбу әл-Миск Кафур – Эфиопиядан шыққан қара нәсілді құл, кейіннен Египеттің Ихшидидтер әулетінің билеушісі болды. Бастапқыда май саудагеріне сатылып, одан кейін Египеттің әмірі Мұхаммед ибн Тугдж әл-Ихшидке өтті. Кафур білім алып, әмірдің сенімді адамына айналды. Әмір қайтыс болғаннан кейін, оның жас ұлының атынан елді басқарды. 966 жылы ресми түрде Египеттің билеушісі болып жарияланды. Ол 23 жыл бойы елді басқарып, фатимидтерден қорғап, Ихшидидтер әулетінің тұрақтылығын сақтады.
2. Себук-Тегин (940 жж. – 997)
Себук-Тегин – қазіргі Қырғызстанның Барсхан өңірінде дүниеге келген түркі текті адам. Бастапқыда құл ретінде Бухарада сатылып, Саманидтер мемлекетінің қолбасшысы Алп-Тегинге қызмет етті. Кейіннен Алп-Тегиннің күйеу баласы болып, оның орнына Газневидтер мемлекетінің негізін қалады. Себук-Тегин Үндістанға жорықтар жасап, ислам дінін таратуда маңызды рөл атқарды.
3. Сайф ад-Дин Кутуз (1260)
Сайф ад-Дин Кутуз – Хорезмшахтар әулетінен шыққан, монғолдар тұтқынға алып, құлдыққа сатылған. Кейіннен Мысырда мамлюк әскері қатарына қосылып, жоғары лауазымдарға жетті. 1259 жылы Мысырдың сұлтаны болып, 1260 жылы Айн Джалут шайқасында монғолдарды жеңіп, ислам әлемін үлкен қауіптен құтқарды.
4. әл-Мәлік әз-Захир Рукн әд-Дин Бейбарыс (1223–1277)
Бейбарыс – қыпшақ текті, қазіргі Қазақстан аумағынан шыққан. Бала кезінде тұтқынға түсіп, құл ретінде сатылып, Мысырда мамлюк әскері қатарына қосылды. 1250 жылы Мансурат шайқасында француз королі Людовик IX-ты тұтқындады. 1260 жылы сұлтан болып, 17 жыл бойы Мысыр мен Шамды басқарды. Крест жорықтары мен монғолдарға қарсы күресіп, ислам әлемін қорғады. Бейбарыс Каирде Аббаси халифатын қайта орнатып, әкімшілік реформалар жүргізді.
Бұл төрт тұлға – құлдықтан басталып, өздерінің ерік-жігері, ақыл-парасаты және батырлығымен ислам өркениетінің тарихында өшпес із қалдырған ұлы көшбасшылар.
